Rory Gallagher. Chłopak z sąsiedztwa.

Ciemne chmury snujące się nisko po niebie nie wróżyły nic dobrego. Patrick O’Neil, stary farmer pracujący wraz z rodziną i kilkoma osobami z sąsiedztwa z niepokojem spoglądał w ich stronę modląc się w duchu, by wszystko ukończyć jeszcze przed niechybną ulewą. Zboże trzeba sprzątnąć i jak najszybciej zwieść do stodoły. Czuł, że jak zacznie lać to przez tydzień nie przestanie. A wtedy całe pole znajdzie się pod wodą. Ach jak bardzo przydałaby się do pomocy co najmniej jeszcze jedna para rąk… W oddali zobaczył vana jadącego drogą wzdłuż pola. Pewnie nie zwróciłby na niego uwagi, gdyby nie to, że cały wymalowany był w krzykliwe kolory. Sięgnął po snopek zboża, potem po następny. Jego ruchy były płynne i precyzyjne. Z zamyślenia wyrwał go głos, który usłyszał niemal nad swoim uchem. Odwrócił się gwałtownie zaskoczony jego bliskością. Przed nim stał młodzieniec w wytartych dżinsach, flanelowej koszuli i gęstą burzą  włosów na głowie. Za jego plecami z kolorowego vana wysiadło jeszcze czterech chłopaków. Wszyscy niemal w tym samym wieku. „Pytam, czy wam pomóc?” – powtórzył miłym głosem młodzian z miłą i szeroko uśmiechniętą buzią. Stary O’Neil, nieufny wobec obcych ze zdziwieniem poczuł do chłopaka sympatię. „Idzie na deszcz, a widzę, że roboty jeszcze tu sporo, więc..?” – zawiesił pytanie wciąż się uśmiechając.

Zdążyli. Ba! Chmury gdzieś się rozwiały, a słońce chylące się ku zachodowi osuszało swymi promieniami spocone czoła. Patrick O’Neil był zachwycony. Zboże z pola spoczywało bezpiecznie w jego wielkiej stodole, a on w myślach dziękował Bogu za pomoc jaką mu zesłał. „Taki dzień trzeba zakończyć tańcami dziadku!” – krzyknął w jego stronę nieznajomy. „Mogę wykorzystać tę waszą przyczepę?” Nie czekając na zgodę już wnosił na nią jakieś pudła i instrumenty. Po pół godzinie z zaimprowizowanej sceny zabrzmiały skoczne takty i rytmy irlandzkiej muzyki ludowej. Dźwięk był tak donośny, że po chwili niemal cała wieś zebrała się pod wiekowym domem O’Neilów. Początkowa ciekawość szybko przerodziła się w zabawę, a na drewnianych skrzynkach imitujących stoły pojawiło się wiejskie jadło i irlandzkie piwo. Tańce i muzyka trwały do świtu…

Nad ranem, żegnając się z przybyszami farmer zapytał młodzieńca jak się nazywa, skąd pochodzi. „Mów mi Rory dziadku. Mieszkam w Cork, ale  urodziłem się niedaleko stąd, w Ballyshannon. Można więc powiedzieć, że jestem chłopakiem z sąsiedztwa.”

Chłopak z sąsiedztwa
Rory Gallagher. Chłopak z sąsiedztwa.

Nie ukrywam, że Rory Gallgher to ścisła piątka moich ulubionych gitarzystów. Geniusz brzmiący jak rasowy, czarnoskóry amerykański bluesman, a do tego szczery aż do bólu w swym przekazie. Czarował nie tylko muzyką, ale też swoją osobowością, urokiem osobistym, skromnością. Chłopak z irlandzkiej prowincji, który czasem nie rozumiał szumu wokół swojej osoby. Gardził komercją. Od początku swej kariery bronił się przed byciem gwiazdą z pierwszych stron kolorowych gazet. Obsesyjnie bał się hitu, który wyniósłby go na czoło list przebojów. Wydzwaniał do radiowych DJ’ów prosząc by nie umieszczali tam jego nagrań czym wprawiał ich w osłupienie. To on odmówił przyjęcia posady gitarzysty w The Rolling Stones po odejściu Micka Taylora. Richards i Jagger, którzy byli nim zachwyceni usłyszeli uzasadnienie odmowy w jednym krótkim zdaniu: „Jak dla mnie jesteście zbyt komercyjni”. Ostatecznie miejsce Micka Taylora zajął Ron Wood…

Ukochany Fender z 1961 roku
Ukochany Fender Stratocaster z 1961 roku

Sprana koszula flanelowa, wytarte jeansy i najcenniejsza rzecz jaką Rory posiadał, czyli kultowy już dziś Fender Stratocaster z 1961 roku to sceniczny wizerunek muzyka, który utrwalił się w naszej pamięci na zawsze. Gallagher miał kilka gitar, w tym m.in. białego Telecastera z 1966 roku i akustyka Martina D-35, których zresztą użył podczas nagrywania dwóch pierwszych solowych płyt. Ale to Stratocaster z 1961 kupiony na raty w sklepie Crowley’s Music Store w Cork był jego ukochanym instrumentem. „Gitara to moje przedłużenie muzycznej wyobraźni” mawiał. Niemiłosiernie eksploatowana od spodu zabarwiła się na niebiesko od jego jeansowych spodni, zaś czołowa płyta odrapana z lakieru wyglądała jak po przejściach wojennych. Do końca zachowała jednak całą paletę brzmieniowych odcieni i swą magiczną barwę. Po śmierci gitarzysty firma Fender zrobiła szczegółowe jej badania. Okazało się, że przód gitary nie miał znamion uszkodzeń mechanicznych. Lata zażywania prochów i alkoholu, z którymi to nałogami Rory zmagał się przez całe lata wytworzyły w jego organizmie toksyczny pot, który wyżarł lakier i drewno…

Dyskografia Rory Gallaghera to jedenaście solowych albumów plus dwa nagrane z grupą Taste, w której gitarzysta zaczynał swą karierę mając lat 18. Jako wielki fan mam wszystkie te wydawnictwa jednak dla potrzeb tego wpisu wybrałem trzy, które moim zdaniem powinny znaleźć się w każdej szanującej się kolekcji płytowej. Nie ukrywam też, że są one bliskie memu sercu, bo to od nich zaczęła się moja fascynacja Gallagherem. Zacznę od debiutanckiej płyty (bo jakże by inaczej), która powstała tuż po rozwiązaniu tria Taste. Do tego projektu zaprosił Noela Reddinga i Mitcha Mitchella – słynną sekcję rytmiczną The Jimi Hendrix Experience, z którą odbył kilka prób. Nie zaiskrzyło. Ostatecznie wybrał dwóch nieznanych muzyków z Irlandii Północnej: Gerry’ego McAvoya (bg) i Wilgara Campbella (dr).

Debiutancki album "Rory Gallagher" (1971)
Debiutancki album „Rory Gallagher” (1971)

Debiut sygnowany imieniem i nazwiskiem gitarzysty już w chwili wydania w 1971 roku zrobił furorę w całej Europie. Moim skromnym zdaniem jest jednym z arcydzieł rocka pierwszej połowy lat 70-tych i zawiera kapitalne, niezwykle dynamiczne, porywająco zagrane utwory blues rockowe nawiązujące do kompozycji Taste. Zresztą pełen energii „Sinner Boy” grany już był na koncertach tria, ale nie doczekał się nigdy wersji studyjnej. Otwierające płytę słynne „Loundromat” o piekielnym hard rockowym brzmieniu i nośnym bluesowym riffie podniósł wysoko poprzeczkę, do której zbliżyło się „Hands Up”, Z kolei przepiękna ballada „I Fall Apart” z cudowną melodią i fantastycznymi partiami gitary chwyta za serce. To chyba jeden z najbardziej poruszających i być może jeden z najlepszych utworów Rory’ego! Na płycie ciężkie klimaty przeplatają się z nieco lżejszymi jak choćby inspirowana folkiem, oparta na akustycznym brzmieniu kompozycja „Just The Smile”, jak akustyczny blues „I’m Not Suprised”, jak „Wave Myself Goodbye” z gościnnym udziałem Vicenta Crane’a z Atomic Rooster na klawiszach. Nadają one całości dużo przestrzeni i zwiewności.

Mimo, że album zebrał znakomite recenzje, a jego sprzedaż przeszła najśmielsze oczekiwania gitarzysta nie do końca był zadowolony z efektu finalnego twierdząc, że zbyt wiele uwagi poświęcił na dopieszczaniu utworów w studio. Przygotowując się do pracy nad drugą płytą Gallagher zdecydował, że tym razem chce nagrać album w bardziej spontaniczny sposób niż debiut, który miałby w sobie wiele z atmosfery jego koncertów.

Płyta "Duce" (1971) nagrywana tuż po koncertach
Płytę „Deuce” (1971) Rory nagrywał tuż po  koncertach.

Sesje nagraniowe organizował tuż przed występami, albo – częściej – zaraz po nich w środku nocy, gdy ciągle była w nim jeszcze energia, którą naładował się na scenie. I to czuje się na „Duce”! Zarówno w ostrych, niemal hard rockowych kompozycjach w rodzaju „Used To Be”, „Whole Lot Of People” (pierwszy zagrany techniką slide na tej płycie), czy utrzymany w rytmie boogie „In Your Town”, który stał się wkrótce koncertowym klasykiem, jak też w subtelniejszych, bardziej nastrojowych nagraniach. Mam tu na myśli przesyconą irlandzkim duchem balladę „I’m Not Awake Yet”, beatlesowską w klimacie piosenkę „Maybe I Will” czy akustyczny blues „Don’t Know Where I’m Going”. Wiele tu wspaniałości, ale do moich ulubionych należą przede wszystkim utrzymany w szybkim tempie jazzrockowy „There’s A Light” i „Crest Of A Wave” oba pełne niesamowitego gitarowego gadania, którego najwięcej znajdziemy na koncertowych płytach Gallaghera. Warto wiedzieć, że ten ostatni, nagrany za jednym podejściem wraz z wokalem, zawiera dwie solówki gitarowe zagrane techniką slide. W drugiej z nich Rory dał niezłego czadu i wielu uważa ją za najlepszą w tej technice w całym jego dorobku! Po rewelacyjnym debiucie album „Duce” należy do najwybitniejszych jego dokonań, choć  czasem brakuje mi tu tego rewelacyjnego brzmienia basu z pierwszej płyty. O dziwo, kompaktowa reedycja „Duce” ukazała się najpóźniej ze wszystkich wznowień. Na osłodę długiego czekania dostaliśmy bonus w postaci utworu „Persuation”

Koncertowy „Irish Tour” wydany w 1974 roku jest albumem, który najlepiej oddaje talent muzyczny Gallaghera. Jak w pigułce skupia wszystkie jego najbardziej spektakularne osiągnięcia w grze na gitarze.

Jeden z najlepszych albumów koncertowych lat 70-tych.
Jeden z najlepszych albumów koncertowych lat 70-tych.

Album to zbiór nagrań z Ulster Hall w Belfaście, w  Carlton Cinema w Dublinie i City Hall w Cork przypominający swym klimatem rockowy festyn i kameralny jam w przydrożnym pubie piwnym. Większość utworów to kompozycje Gallaghera mocno osadzone na gruncie bluesa, ale pełne rockowego czadu. Tak też się zaczyna – od ostrego przeszywającego numeru „Cradle Rock”. Potem klasyk Muddy Watersa „I Wonder Who” i ostry własny utwór „Tattoo’d Lady”, a następnie blues J.B. Hutto „Too Much Alcohol” –  będący swego rodzajem egzorcyzmem odprawianym nad największą słabością jego życia – alkoholem…

Najpiękniejsza i najbardziej niezwykła część „Irish Tour” zaczyna się od szóstej pozycji – „A Milion Miles Away”. Ten dziewięciominutowy utwór ma w sobie i niesamowity żar i przejmujący do głębi smutek. Po nim dostajemy ponad jedenaście minut dynamicznego, pełnego swobody rozimprowizowanego blues rockowego grania „Walk On Hot Coals”. Porównanie tej wersji ze studyjną (płyta „Blueprint”) uświadamia ile energii krzesał z siebie Rory grając na żywo i ile mu to dawało satysfakcji. Kolejna duża porcja bluesa wymieszanego z mocnym rozpędzonym rockiem to kompozycja „Who’s That Coming?”, a na koniec „Back On My Stompin’ Ground” – rozkołysane blues rockowe granie z wyborną partią gitary techniką slide jakiej nie powstydziłby się sam Duane Allman…

„Irish Tour” to bezsprzecznie jedna z najlepszych „koncertówek” w historii rocka. Smaczku dodaje fakt, że powstała w najbardziej niebezpiecznym dla Irlandii okresie – w czasie zbrojnego konfliktu pomiędzy tamtejszymi protestantami a katolikami. Ulster, Belfast to były miasta w których nikt nie chciał koncertować. Długo pamiętało się tragedię zespołu The Miami Showband, którego członkowie zostali brutalnie zamordowani podczas blokady dróg. Ludzie zachowywali się jakby postradali rozum. A mimo to Rory uparł się właśnie tam wystąpić. Belfast uważał za swój drugi dom (za czasów grupy Taste mieszkał tam kilka lat), w Ulsterze dawał koncerty w Boże Narodzenie i Nowy Rok. Nie dopuszczał myśli, że coś mu się stanie. Faktycznie, ludzie po obu stronach barykad czcili go jak swojego bohatera, a na koncerty przychodzili zarówno katolicy jak i protestanci i nikomu włos z głowy nie spadł.

Jimi Hendrix zapytany kiedyś jakie to uczucie być gitarzystą wszech czasów odparł: „Nie wiem. Zapytajcie o to Gallaghera!” W samym tylko Dublinie Rory Gallagher ma więcej wystawionych pomników, niż jakikolwiek władca czy książę w całej Europie. Pamięć i legenda o nim wciąż są żywe na Zielonej Wyspie, na której do dziś z wielką estymą mawia się że „Najpierw Bóg zesłał na Ziemię Jezusa. Potem zjawił się Rory”. Rory Gallagher – wielki człowiek, a zarazem zwyczajny chłopak z sąsiedztwa…

 

15 komentarzy do “Rory Gallagher. Chłopak z sąsiedztwa.”

  1. W 'I fall apart’ wybrzmiewa mi niemiłosiernie nuta solówki 'Stairway..’ . Cóż, rocznik ten sam, trudno uniknąć podobieństw – a może ja już jestem przesłuchana 😉
    Tekst cudny, Zbyniu – czyta się jak dobrą książkę pod wieczór. Pierwszy dzień wiosny klepnięty – dzięki!

    1. Jakżesz mi miło na sercu, gdy czytam taką opinię od osoby, która przeżywa muzykę sercem i duszą. Dzięki Izunia! A co do podobieństw – przez lata słuchania muzyki pewne nutki zostają na zawsze w pamięci stąd też (pewnie podświadomie) doszukujemy się porównań. To chyba dobrze świadczy o słuchaczu(-ce), nieprawdaż?

  2. Ale czułem coś w powietrzu. Gdzieś od tygodnia chodzi za mną Rory. Najpierw była jedynka, potem London 1971-72 a od dwóch dni Irish Tour. Ale trafiłeś w setkę. Tekst świetny!
    No proszę na wieczór jest przygotowany „Irish Tour” po raz kolejny:)
    Pozdrawiam Zbyszku muzycznie:)

    1. Pomysł na tekst o Rorym chodził mi po głowie od dawna. Kilka dni temu poczułem nagle impuls, że muszę napisać go zaraz, teraz, już! Widać telepatia nam zadziałała – Ty słuchałeś ja pisałem…
      Pozdrawiam wiosennie!

  3. Byłem na jego koncercie w katowickim Spodku. Który to był rok?1977,1978? Muszę sprawdzić.Koncert takiej gwiazdy w tamtym czasie musiał pozostawić wspomnienia do dziś.Jeszcze słyszę jego gitarę dobro.

    1. Ależ szczęściarz z Ciebie! Rory ze swoimi muzykami gościł w Polsce we wrześniu 1976 roku grając trzy koncerty: w Katowicach, Gdańsku, i w Sali Kongresowej w Warszawie. To była jedyna wizyta w kraju zza „żelaznej kurtyny”. o której na swych łamach pisał m.in. magazyn „Rolling Stone”. Na ostatni warszawski koncert przyjechała duża grupa fanów z NRD, w którym muzyka rockowa była na cenzurowanym. Ponoć ten koncert był najbardziej emocjonalny; po jego zakończeniu Rory ściskał fanów i… płakał. Mam pełną listę utworów jakie zostały wtedy zagrane.
      Dziękuję za komentarz Andrzeju. Pozdrawiam!

      1. Siedemdziesiąty szósty, oczywiście! Rozpocząłem właśnie pierwszą w życiu pracę. Dzięki za te informacje.

        1. A ja w tym roku w ogóle zacząłem żyć :)) Kurde ale zazdroszczę pokoleniu moich rodziców. Fajnie było wtedy przeżywać całą tą muzykę rockową na bieżąco.

  4. Na polskie koncerty Rorego sie nie zalapalem ale mialem szczescie zobaczyc go na zywo na poczatku lat 90-tych (92?) w malym klubie Club Bene w stanie New Jersey.

      1. Zbyszku, malo juz z tego wydarzenia pamietam, nie pamietam nawet co gral, chociaz set-liste z tego koncertu na pewno mozna znalezc na necie. Zbieram stare bilety z koncertow na ktorych bylem, ale z tego nie mam nawet biletu, bo po prostu takich nie bylo. Dzwonilo sie do tego klubu, robilo rezerwacje, przy wejsciu sprawdzali tozsamosci wpuszczali. Pamietam ze Rory byl juz troche przy tuszy i wystapil w… garniturze. To wszystko, co utkwilo mi w pamieci.

        Wlasnie poszperalem w necie i znalazlem wszystkie potrzebne informacje. Koncert odbyl sie 21 marca 1991 r.

        Set lista:

        1. Continental Op
        2. Moonchild
        3. I Wonder Who (Muddy Waters cover)
        4. Tattoo’d Lady
        5. Don’t Start Me Talkin’ (Sonny Boy Williamson cover)
        6. The Loop
        7. Kid Gloves
        8. Off the Handle
        9. Shin Kicker
        10. A Million Miles Away
        11. Goin’ Down to Eli’s (Robert Nighthawk cover)
        12. Heaven’s Gate
        13. Big Guns
        14. Out on the Western Plains (Lead Belly cover)
        15. Walkin’ Blues (Son House cover)
        16. Empire State Express (Son House cover)
        17. Shadow Play
        18. Ghost Blues
        19. Mean Disposition
        20. Laundromat
        21. Messing With the Kid (Mel London cover)
        22. Bullfrog Blues / The Boys Are Back in Town / All Around Man / Be My Guest Tonight

  5. Świetny tekst, który przyjemnie się czyta.
    Co do bohatera tekstu to był jednym z najlepszych gitarzystów tamtych lat z oryginalnym stylem gry, niby wywodzącym się z bluesa ale czerpiącym też z innych gatunków jak irlandzki folk, Jazz, country czy przede wszystkim ostry rock’n’roll. Na pewno wyróżniał się umiejętnościami i to w czasach, gdy konkurencji było co nie miara – Jeff Beck, Eric Clapton, Jimi Hendrix, Mike Bloomfield, Peter Green, Paul Kossoff, Mick Taylor… można by tak wymieniać i wymieniać. Ja sam nie mogę pamiętać poczynań Rory’ego, gdyż zmarł na kilka kat przed moimi narodzinami, ale jak odkryłem jego muzykę całkiem przypadkowo tak rok temu, dzięki internetowi to momentalnie wpadł mi w ucho! Świetnia technika, samo wyczucie, melodyczność na najwyższym poziomie i to charakterystyczne brzmienie gitary – coś wspaniałego, uwielbiam. Do tego sam wizerunek, „image” jakby się chciało powiedzieć, którego nie dało się pomylić z nikim innym. W mojej domowej małej płytotece mam nawet jego płytę CD koncertową „Live! In Europe” z 1972 roku, kapitalny koncert… Dobrze widzieć, że są jeszcze zapaleńcy, którzy promują dobrą muzykę w internecie. Pozdrawiam!

    1. Rory od lat był/jest moim ulubieńcem, czego dowodem niniejszy tekst i fajnie, że grono Jego fanów wciąż się powiększa choć od śmierci gitarzysty minęło tyle lat. Dziękuję Ci Miłosz za ten osobisty i obszerny komentarz. Pozdrawiam!

Skomentuj Andrzej Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *