TONĄCY BRZYTWY SIĘ CHWYTA czyli mój pierwszy raz z Marillion. (1987)

Na szczęście to tylko niewielkie zadrapanie na twoim kolanie. Że dziura w spodniach? Oj tam, teraz taka moda. Mama z tatą nie zauważą. A jakby co, babcia to zszyje, lub wstawi łatkę. Z pokemonem? Hm, a może znajdziemy z kotkiem? Albo z gitarą. O! widzę, że już łezki na policzku wyschły. Zuch! Choć, usiądziemy chwilę na tej ławeczce pod tym olbrzymim kasztanem i odpoczniemy. Mam ci opowiedzieć nową historyjkę? O czym tym razem? O rybie..?

Z Piotrem Kosińskim poznałem się jeszcze zanim powstało jego Wydawnictwo „Rock Serwis” poprzez anons w młodzieżowym piśmie do którego wysłałem ogłoszenie typu: „Interesuję się muzyką, zbieram płyty, itp, itd, proszę o kontakt…”. Piotr odpowiedział na ten lakoniczny anons i przez długie lata pisywaliśmy do siebie listy, których głównym tematem była muzyka. Potem przyszła pierwsza wspólnie opracowana „książka”. Biografia najważniejszego dla mnie zespołu: „Pink Floyd. Psychodeliczny Fenomen” wydana w tzw. drugim obiegu wydawniczym, ale już pod szyldem „Rock Serwis” – pierwszym niezależnym, prywatnym wydawnictwie w tym kraju.

Logo krakowskiego wydawnictwa "Rock Serwis"
Logo krakowskiego wydawnictwa „Rock Serwis”

Głód na książki muzyczne w tamtych latach był ogromny, więc kolejne pozycje o grupach Joy Division, Genesis, czy Free szły jak bułeczki maślane. Kolejny wydawniczy hit, tym razem o grupie Marillion, zbiegł się w czasie z ich pierwszą wizytą w Polsce. Było to dość dawno temu, w 1987 roku. Marillion promował wydaną dokładnie 1 czerwca tego roku swoją czwartą studyjną płytę „Clutching At Straws”. Jak się później miało okazać – ostatnią z jej frontmanem i charyzmatycznym wokalistą Fishem.

Marillion "Clutching At Straws" (1987)
Marillion „Clutching At Straws” (1987)

No bo musisz wiedzieć wnusiu, że ten wielki były drwal szkockich lasów uwielbiał godzinami pluskać się w morzu, jeziorze, basenie, wannie. Jak sam mówił czuł się tam jak ryba w wodzie. Stąd ten jego pseudonim: Fish, czyli Ryba.

Fish (1987)
Fish (1987)

Piotr przysłał mi w prezencie dwa bilety na koncert Marillion. Data: 26 czerwca godz. 19.00.  Występ miał się odbyć w Hali Widowiskowo-Sportowej MOSiR w Zabrzu. To tutaj odbywały się Halowe Mistrzostwa Polski w Lekkiej Atletyce. Kubatura hali robi ogromne wrażenie, choć nie jest tak duża jaką ma katowicki „Spodek”. Jedziemy z Jolą pociągiem pośpiesznym (ale tylko z nazwy!) na drugi koniec Polski. Wszyscy dziwili się, że nie wybraliśmy gdańskiej „Oliwii”, w której grupa dwoma koncertami rozpoczęła swe tournee trzy dni wcześniej. Tam mielibyśmy blisko, dosłownie rzut beretem. Ale nasz plan był taki: zahaczyć o Kraków, spotkać się (po raz pierwszy!)  z Piotrem na „żywo”, a na drugi dzień Zabrze i Marillion. W ostatniej chwili Jolę coś tchnęło i wysłała mnie po adres do rodziny kuzyna, który od kilku lat mieszkał na Śląsku. Tam też się ożenił i już miał dwójkę dzieci. Synka i córeczkę. Kilka miesięcy temu przeprowadził się do Bytomia, gdzie dostał nowe mieszkanie.  „Może będzie okazja i czas to ich odwiedzimy?”  – rozmarzyła się moja żona. Kobieca intuicja? A może zapobiegliwość?

Hala MOSiR w Zabrzu obecnie(2015)
Hala MOSiR w Zabrzu obecnie(2015)

Wiesz, co Adasiu? Tu obok jest mała kawiarenka, więc pójdźmy tam na pyszne ciastko z kremem? Albo zjemy galaretkę owocową. I napijemy się pysznego soku owocowego. Nic nie chcesz? Mam dalej opowiadać…

Stoimy po drzwiami mieszkania Piotra w Krakowie. Pukamy, dzwonimy i… nic. Cisza. Żadnych odgłosów. Żadnego dźwięku. Żadnego ruchu. W końcu ktoś wchodzi do klatki schodowej, patrzy na nas i od razu pyta „Wy do Piotra?” Kiwamy głową. „Jest w trasie z Marillion” – powiedział to tak naturalnym tonem jakby oznajmił, że Piotr poszedł po chleb. I ruszył w górę po schodach, a nas zatkało.  No to klops! Cały plan wycieczki diabli wzięli. Skoro plan „A”  nie wypalił, użyjmy planu „B”. Wracamy do Katowic. Tam poszukamy hotelu na noc, a potem Zabrze. Czujemy już lekkie zmęczenie. Nocna jazda pociągiem nie należała do przyjemnych, ani do wygodnych. Teraz daje się we znaki. Na dodatek jest bardzo gorąco, upalnie. W Katowicach wędrujemy od hotelu do hotelu. Wszędzie jedno i to samo pytanie: „Rezerwacja jest?” I zaraz po tym jedna i ta sama odpowiedź: „Przykro nam. NIE MA MIEJSC!”. Cholera! Przyjdzie nam w najgorszym przypadku nocować na Dworcu Głównym, ale tam ponoć „śpiochów” przeganiają służby kolejowe i milicja. Poza tym marzy nam się łóżko… Co robić? I wtedy zadziałała owa kobieca intuicja! „No przecież masz adres do Krzyśka! Jedziemy do Bytomia!!! To nie może być daleko”. Wdrożyliśmy w działanie plan „C”, o istnieniu którego przed wyjazdem do Zabrza nie mieliśmy pojęcia…

Czy to nie zbieg okoliczności mój kochany wnusiu, że album Marillion, który nazywa się „Clutching At Straws” to odpowiednik polskiego „chwytania się brzytwy” przez tonącego? My właśnie w Katowicach poczuliśmy się w takiej dziwnej i niecodziennej dla nas sytuacji. Chwyciliśmy się tej myśli jak tonący tej brzytwy.

W Bytomiu wsiadamy do taksówki. Podaję kierowcy adres: „Miechowice 8”. Żadnej reakcji. Pan Taxi niemowa? Jeszcze raz: „Miechowice 8”. Widzę spojrzenie kierowcy w lusterku. „A dalej?” pyta uprzejmie Pan Taxi. „Jakie dalej? Taki mam adres!” – czuję, że ciśnienie mi się podnosi. Upał, zmęczenie, my głodni i pić się chce jak jasna ciasna, a tu żartowniś za kierownicą. „Kochani, tu jest miasto  Bytom, tak? Miechowice to dzielnica, tak? A „osiem” to to samo co Miechowice, tylko w kodzie pocztowym.”  – spokojnie tłumaczył nam Pan Taxi. A potem z lekkim uśmiechem spytał: „Kto wam dał taki adres?” Jola tylko jęknęła. O kur…! Tego kto mi go dał ubiję jak wrócę do domu! „No dobra, to może coś więcej mi powiecie?”. Naprowadzam Pana Taxi na trop. Kuzyn to górnik. Z nad morza. Pracuje w jakiejś nowej kopalni. Nazwa?! Nie wiem jak się nazywa… Aha! Wiem, że jesienią dostał mieszkanie. Na nowym osiedlu. Gdzieś pod lasem. bo pisał mi, że okna wychodzą mu wprost na ścianę zielonych drzew. Pan Taxi dzwoni do swojej dyspozytorki, ta do kopalni. Jednej, drugiej, piątej… Pyta o młodego górnika, nazwisko takie a takie. Niestety, kadry są już zamknięte, a ochroniarze nie znają młodych po nazwisku. Tylu ich tu przyjeżdża, odjeżdża, kto by ich wszystkich spamiętał. W tak zwanym między czasie jeździmy po osiedlach (sporo ich było), rozpytujemy, wchodzimy do klatek schodowych, sprawdzamy listy lokatorów, a jak nie ma listy biegamy w górę i sprawdzam tabliczki na drzwiach Nic. Nic! Kompletnie nic!! Tracimy nadzieję. Igłę w stogu siana łatwiej znaleźć niż Krzysztofa z nad morza. To już chyba ostatnie osiedle w pobliżu lasu. I naraz cud! Zaczepiony młody mężczyzna zna Krzyśka! Do niedawna razem pracowali w jednej kopalni, na jednej zmianie! Tak, wie gdzie mieszka. To inne, całkiem nowe osiedle, też pod lasem. Podaje jego nazwę, ale nie zna dokładnego adresu. Jedziemy. Jakoś sporo tych bloków. Po kolei znowu sprawdzamy wszystkie klatki. Jola nie ma już siły, siedzi w taksówce. Ja z Panem Taxi latamy i rozpytujemy. W końcu JEST!!! Trafiony, zatopiony! Biorę w pośpiechu bagaże, Jola płaci Panu Taxi. Z tego stresu i pośpiechu nawet mu nie zdążyłem podziękować. Nasz cichy bohater! Wspaniały Pan Taxi! Dzwonimy do drzwi. Otwiera nam gospodarz. Wielkie oczy, karp i potem krzyk:”Jezusie!!!! Ewa!!! Nie uwierzysz kto przyjechał!!”. A po chwili: „Jak żeście nas odnaleźli? Nikt nie zna jeszcze tego adresu”.

Miechowice (osiedle) z lotu ptaka
Miechowice (osiedle) z lotu ptaka

Zadzwonimy do domu, że jeszcze jesteśmy w parku. Jak dobrze, że teraz są telefony komórkowe, internet, komputery. Widzę, że już sobie z tym radzisz. Nawet lepiej niż ja. Wtedy nikt nie miał pojęcia, że technika tak szybko się rozwinie. Na koncertach płonęły zapalniczki, zimne ognie, lub zwyczajne zapałki. Takie ogniki oznaczające zachwyt i podziękowanie dla zespołu od publiczności. Za wspaniały utwór, muzykę, tekst. Dziś robi się to smartfonem, tabletem…

W środku Hali MOSiR-u jest już prawie komplet fanów. Zanim przepchnęliśmy się z Jolą pod samą scenę, ok. 5 metrów od barierek, dobrą chwilę wcześniej odnaleźliśmy stoisko „Rock Serwisu”. Młodzi ludzie jak w ukropie uwijali się sprzedając „naszą” książkę o Marillion, oraz teksty (oryginalne i tłumaczenia)ze wszystkich płyt zespołu. Pytam o Piotra. „Poszedł do wozu po nową partię książek. Nie nadążamy ze sprzedażą! Ale będzie tu na pewno. A dla państwa książkę?” – pyta na zakończenie sympatyczna dziewczyna. „Nie. Dziękuję! Mam w domu kilka egzemplarzy„. Myślała pewnie, że żartuję. „Wrócimy tu po koncercie” krzyczę na odchodne, bo gwar stawał się coraz większy.

Punktualnie o 19-tej zgasły światła a z głośników rozbrzmiały dźwięki „Sroki Złodziejki” Rossiniego. Napięcie sięga zenitu, gdy w kłębach dymu (ale wciąż w ciemności) wbiegło na scenę pięć postaci. Głośna salwa na perkusji i rozpoczyna się „Lords Of The Backstage”, rozbłyskują światła. Fish w pierzastym stroju dominuje nad estradą koncentrując na sobie całą uwagę zgodnie skaczącego tłumu. Na podwyższeniu stoi piękna długonoga blondynka w mini i wdzięcznie kołysząc biodrami robi chórki. Jakąż ona ma petardę w głosie! To nikomu nieznana, młodziutka Cori Josias, która w trasie zastąpiła bardziej znaną Tessę Niles. To właśnie głos Tessy słyszymy na płycie „Clutching At Straws”. Rok później Eric Clapton zabierze ją w swoją długą, trwającą 4 lata trasę koncertową.

Tessa Niles
Tessa Niles

Ścisk jest straszliwy, temperatura przypomina upalne południe w tropikach. Gdy Marillion wykonuje „Assasing” –  musimy skakać wraz z tłumem! Wokół na twarzach autentyczna radość, szczęście i wielkie zadowolenie. Aż dziw, że pod sceną w tym szalejącym tłumie nikt nikogo nie rozdeptał, nie zadusił, nie zaatakował. Cóż, rocka nie słucha się w filharmonii, ani na siedząco. Tak samo jak wytrawnego martini nie pije się duszkiem wstrzymując przy tym oddech. Muzyka przepełniona emocją musi być głośna i dynamiczna. I taka też była w wykonaniu Marillion tego wieczoru. Potem okaże się, że mieliśmy wielkie szczęście, gdyż dzień wcześniej zespół miał poważne problemy techniczne – sprzężenia i trzaski w lewym kanale, które zakłóciły odbiór „Script For A Jester’s Tear” od połowy słuchany tylko na lewym zestawie potężnych kolumn. Przy „Kayleigh” wysiadł z kolei mikrofon, ale publiczność doskonale znała tekst utworu kończąc go za wokalistę. Rola Fisha ograniczyła się do dyrygowania tłumem. Po tym nagraniu wycofaliśmy się spod sceny. Ze względu na Jolę, na jej bezpieczeństwo. To był pierwszy miesiąc ciąży i woleliśmy dmuchać na zimne. Do dziś śmiejemy się, że urodzony w lutym następnego roku nasz drugi syn, Mateusz, był najmłodszym słuchaczem i uczestnikiem tego koncertu!

Adasiu, robi się już późno i dokończę ci tę opowieść wieczorem, ok? Co mówisz? Hm, rozumiem. Jednak chcesz pójść na ten soczek owocowy. No dobra. Zawsze mnie przekupisz. Na czym to ja skończyłem…

Płyta „Clutching At Straws” to był kolejny po „Misplaced Childchood” „concept album”, choć grupa planowała nagrać kilka luźnych utworów. Łączy je wspólny motyw: picie. Bohater znad kieliszka snuje rozważania o pierwszych seksualnych doznaniach i rozczarowaniach naiwnych dorastających panienek („Warm Wet Circle”), wspomina dawną miłość („Sugar Mice”), a także oddaje się pijackim fantazjom („Incommunicado”). Najmocniejszy fragment płyty to protest song „White Russian” potępiający odradzający się antysemityzm i faszyzm w Zachodniej Europie. Tytułowym tonącym chwytającym się brzytwy jest pisarz-alkoholik, centralna postać albumu. Fish nazwał go „Torch” czyli „Pochodnia” nawiązując do dzieł znanego beatnika Kerouaca, który porównał ludzi do tzw. rzymskich świec – dopalających się do pewnego miejsca i wybuchających tuż przed zgaśnięciem. Sześć spośród jedenastu umieszczonych na płycie utworów spotkało się z gorącym przyjęciem, a przecież ten album wydany został zaledwie trzy tygodnie wcześniej. Jednak najwięcej emocji dostarczył wszystkim numer „Forgotten Sons” z debiutanckiego, doskonałego albumu „Script For A Jester’s Tear”. Utwór dedykowany tym, którzy walcząc o wolność nie wrócili do swych domów. Wokalista dedykuje go też „Solidarności”, która przywraca Polsce wolność. Nikt nie przypuszczał, że przyjdzie ona dwa lata później. Że runie w gruzy komunizm i mur berliński, a Europa zmieni swe oblicze. Tłum oszalał! Pojawiły się ogniki zapalniczek. Coraz więcej i więcej. Naraz tuż za nami okrzyki: „Natychmiast zgasić zapalniczki!” Jakaś przepychanka i znowu głosy: „Przerwiemy koncert!”. Okazało się, że to służby porządkowe i strażacy w obawie o bezpieczeństwo tak szybko i zdecydowanie zareagowali. No tak, jesteśmy w zamkniętej, olbrzymiej hali. Ogniki pogasły, ale w sercach naszych ogień płonął wielkim żarem. W programie koncertu była jedna zmiana. Zamiast ballady „Jigsaw” pojawił się wspomniany wyżej „Sugar Mice”. Nieoficjalny powód: poprzedniego wieczoru Fish rozwalił kawałek mozaiki, stałego rekwizytu przy wykonywaniu tego utworu, gdy rzucił nim przez scenę. Dynamiczny i mocny „The Last Straw” kończy oficjalnie występ grupy. Ale nie dajemy im zejść ze sceny tak łatwo. Na bis zagrali porywające „Incommunicado oraz rewelacyjnie wypadający na „żywo” „Market Square Heroes” z wplecionym w środek standardem Chubby Checkera „Let’s twist again” (w Gdańsku w tym miejscu zagrali „My Generation” The Who). Na scenę pofrunęły książki, marynarki, ręczniki, damska garderoba! Szał i  czyste szaleństwo! Zaliczyłem swój pierwszy koncert zagranicznej gwiazdy. Mój pierwszy raz z zespołem Marillion! A gdy zgasły sceniczne kolorowe światła, opadł dym i zapaliły się sufitowe jarzeniówki, zrobiło nam się żal, że to już koniec tak pięknego, niesamowitego i cudownego wieczoru…

Marillion w Polsce. Od lewej: Tessa Niles (na podwyższeniu), Pete Trewavas, Fish, Mark Kelly, Steve Rothery. Za zestawem perkusyjnym niewidoczny Ian Mosley (1987)
Marillion w Polsce. Od lewej: Cori Josias (na podwyższeniu), Pete Trewavas, Fish, Mark Kelly i Steve Rothery. Za zestawem perkusyjnym niewidoczny niestety Ian Mosley (1987)

Piotra zastałem przy stoisku z nielicznymi egzemplarzami biografii zespołu. Żegnał się z kimś serdecznie. Potem okazało się , że był to Tomek Beksiński, który pobiegł na umówiony wywiad z Markiem Kellym i Steve’em Rothery’m…  Obaj z Piotrem przyglądaliśmy się sobie z zaciekawieniem. Po tylu latach znajomości pierwsze nasze spotkanie. Dzielimy się na gorąco uwagami z koncertu. „Zabrakło mi „Grendela” i mojego ulubionego „Chelsea Monday” mówię. „Już dawno nie grają tych numerów” kiwa głową Piotr. Od niego dowiaduję się, że wcześniej zespół miał problemy techniczne, że Fish i reszta zespołu są zachwyceni polską publicznością, jej reakcją na koncertach, znajomością tekstów. Obiecują, że powrócą do nas. Obaj wierzymy, że tak będzie. Obaj nie wiemy jeszcze, że w grupie trwa konflikt i wokalista wkrótce odejdzie. „Musimy koniecznie jeszcze się spotkać, pogadać, posłuchać muzyki. Mam tyle nowych pomysłów” – mówi na odchodnym Piotr. Oj tak Piotrusiu! Musimy. Koniecznie!

Jesteś ciekawy jak potoczyły się dalej losy Pana Ryby? Co stało się z zespołem Marillion? Zobacz, jesień idzie przez park. A to zapowiada, że przyjdą długi wieczory. Wkrótce za oknem szybko się ściemni. Wiatr będzie tańcował z ostatnimi liśćmi na gałęziach drzew. Deszcz będzie bębnił w szyby twej sypialni. A my usiądziemy wtedy znowu razem. I opowiem ci ciąg dalszy tej historii…

6 komentarzy do “TONĄCY BRZYTWY SIĘ CHWYTA czyli mój pierwszy raz z Marillion. (1987)”

  1. „Jednak najwięcej emocji dostarczył nam wszystkim „Forgotten Sons” z drugiego, równie doskonałego albumu „Fugazi”. ” Sorry, „Forgotten Sons” jest z pierwszego – równie doskonałego 🙂 – abumu „Script…”

  2. Widzę, że byliśmy razem na tym koncercie. Nie miałem tyle szczęścia co Ty i przy Forgotten Sons pan strażak zgarnął mnie i w hallu wystawił mandat. Nie dosyć, że brutalnie przerwał mi koncert, to sprawił że był to najdroższy koncert w moim życiu…

  3. Ja byłem na Ty w Gdańsku.
    Do dziś mam jeszcze kawałeczek ręcznika rzuconego przez Fisha i rozerwanego na strzępy.
    To były czasy…

Skomentuj Marcin. Wili Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *