Rarytasy cięższe od powietrza… DEEP PURPLE, BUDGIE, LED ZEPPELIN.

Muzyczne archiwa wytwórni EMI, czy też Radia BBC ponoć wciąż pełne są niezwykłych nagrań wykonawców, których sława, a także wkład w rozwój muzyki popularnej jest niekwestionowany. O tych zasobach krążą legendy, które jeszcze bardziej rozpalają wyobraźnię, gdy na rynek trafiają kolejne płytowe wydawnictwa z nieznanymi i niepublikowanymi nagraniami. Te archiwalia kupują przede wszystkim fani, którym nie przeszkadza ani słabsza jakość nagrań, ani cena (nawet zaporowa jak w przypadku boxu Pink Floyd „The Early Years 1965-1972”)! Bo nikt inny jak właśnie oddany fan  potrafi najbardziej docenić owe muzyczne perełki i cieszyć się nimi jak (nie przymierzając) dziecko z nowej zabawki…

Na swojej półce naliczyłem kilkadziesiąt takich pozycji i pomyślałem sobie, że warto do niektórych wrócić co jakiś czas. A w zasadzie przypomnieć o ich istnieniu. Na początek grupa DEEP PURPLE i podwójny album „The BBC Sessions 1968-1970”.

Na temat dokonań Purpli w studiach BBC od lat krążyły legendy. Niestety EMI do momentu wydania tej pozycji (7 listopada 2011) poprzestała na wydaniu dwóch koncertowych tytułach: „In Concert 1970-72” i „Live In London” (oba dostępne niegdyś tylko w Japonii!). Fani błagali o te nagrania, a EMI milczała. Podejrzewano, że ktoś w wytwórni nieopatrznie je skasował. Na szczęście ocalały analogowe płyty promocyjne zawierające zapis większości sesji. Nosiły one nazwę „Pick Of The Pops For Your D.J.” i tłoczono je w nakładzie kilku(!), czasem kilkunastu egzemplarzy na potrzeby radiowych stacji. Nie muszę chyba dodawać, że dziś na giełdach płytowych osiągają oszałamiającą cenę. Zostały one odczyszczone z szumów i trzasków i wydane na dwóch płytach CD. Cóż za szczęście!

Nagrania zostały zarejestrowane w londyńskim Maida Vale Studios należące do Radia BBC pomiędzy 18 czerwca 1968 roku, a 23 września 1970. Pierwszy dysk zawiera nagrania z wokalistą Rodem Evansem i basistą Nickiem Simplerem i już robią duże wrażenie. Zwracam uwagę na kompozycję „Hey Bop A Re Bop”, która nigdy nie została oficjalnie wydana na żadnej płycie. Są tu też m.in.  dwie wersje „Hush” (hit za Oceanem, podczas gdy w Wielkiej Brytanii niezauważony), beatlesowskie „Help”, czy o połowę krótszy w stosunku do płytowej wersji „Hey Joe”. Nie mniej to drugi dysk z dwunastoma utworami z okresu „In Rock”wymiata i wręcz miażdży! Niemal wszystkie biją na głowę wersje znane fanom od blisko 40 lat! W „The Bird Has Flown” (oryginalnie na „trójce”) wyraźnie słychać, że Gilan chciał udowodnić nowym kumplom, iż podjęli słuszną decyzję wyrzucając Evansa z zespołu… „Child In Time” jeśli nie lepsze, to w innej wersji ze wspaniałym solo na… organach. Palce lizać! To chyba jedyna taka wersja! Instrumentalna kompozycja „Gabsplatter” została – niestety – pominięta w 1970 roku. Szkoda, gdyż jest naprawdę porywająca… „Ricochet” to embrionalna postać „Speed King”. Dopiero teraz widać, że genialna wersja znana z oficjalnej płyty była szaleńczym rzutem na taśmę… „Hard Lovin’ Man” to z kolei jeden z najlepszych hard rockowych numerów w historii rocka. Tyle, że serce się załamuje, gdy po czwartej minucie utwór się wycisza. Dlaczego..?! Tego już się chyba nigdy nie dowiemy, ale takie też bywają uroki (nie)znanych wersji nagrań…

Dwupłytowy „Heavier Than Air. Rarest Eggs” zespołu BUDGIE wydany na CD w 1998 roku to zestaw zawierający wyłącznie koncertowe, do tej pory niepublikowane nagrania tria z lat 1972-81.

Mamy tu dokładnie 154 minuty naprawdę ekscytującego materiału. Ze względu na to, że jest to pierwsze oficjalne wydanie ukazujące BUDGIE „na żywo” rzecz  obowiązkowa dla fanów grupy, choć patrząc po tytułach nagrań nie ma tu nic odkrywczego… Pierwszy CD wypełniają utwory zarejestrowane dla Radia BBC, głównie z 1972, ale też z 1976 i 1981 roku. Pierwsze cztery: „Rope Of The Locks”, „Rocking Man”, „Young Is A World” i „Hot As A Docker’s Armpit” z miejsca wbijają w fotel! To wzorcowe, heavy rockowe granie na najwyższym poziomie zdecydowanie cięższe od powietrza! Szkoda, że ostatnie cztery, w tym m.in. słynne „Nude Disintegrating Parachutist Woman” pod względem jakości dźwięku niestety odstają od pozostałych. Cóż, oryginalna taśma radiowa przypadkowo została skasowana. Jedynym źródłem, by uratować utwór od zapomnienia była amatorska taśma magnetofonowa nagrana bezpośrednio z radia… tranzystorowego przez nieznanego fana!!! To ci dopiero jest rarytas papuziego jaja..! Drugi CD zawiera materiał z prywatnego archiwum basisty i wokalisty, Burke’a Shelleya. Dwa pierwsze, czyli „Bredfan” i „You’re The Biggest Thing Since Powdered Milk” pochodzą z londyńskiego koncertu z 1974 roku i ukazują zespół u szczytu formy. Potem już do końca możemy zapoznać się z ponad godzinną rejestracją koncertu, który odbył się w Los Angeles w 1978 roku. Jeśli ktoś w tym miejscu skrzywi się – nie ma racji! W tym bowiem okresie BUDGIE grało jak w najlepszych latach, a może i lepiej! Oprócz Tony’ego Bourge’a w składzie był drugi gitarzysta, Myf Isaacs. Dzięki temu brzmienie grupy stało się pełniejsze – Bourge mógł skupić się wyłącznie na partiach solowych. Wspaniały występ z krystalicznym, czystym dźwiękiem, a zestaw nagrań taki, że tylko palce lizać: „Parents”, „In For The Kill” (z wplecionym „You’re The Biggest Thing…”), „Bredfan”, „Who Do You Want For Your Love”… Spece od nagrań i twórczości BUDGIE twierdzą, że L.A.’78 to najlepszy koncert walijskiego tria w jego historii. Być może mają rację..!

Co było największą piętą Achillesową LED ZEPPELIN w ich wyjątkowej dyskografii? Brak zabójczego albumu live na miarę „Live At The Leeds” The Who, czy „Get Yer Ya-Ya’s Out!” Stonesów. Pomijam tu podwójny „The Song Remains The Same”, który jak wiemy był jedynie ścieżką dźwiękową z filmu koncertowego o tym samym tytule i bez obrazu nie robi odpowiedniego wrażenia. Na szczęście po 31 latach(!) ukazało się doskonałe trzypłytowe wydawnictwo „How The West Was Won” wypełniające tę lukę. Cóż, lepiej późno niż wcale…

Jimmy Page do dziś jest zdania, że nagrania które zarejestrowano 25 i 27 czerwca 1972 roku podczas koncertów w L.A. Forum i Long Beach Arena w Kalifornii pochodzą z czasów, gdy LED ZEPPELIN był w najwyższej formie. I trudno się z nim nie zgodzić.

Pierwsze dwa utwory: „Imigrant Song” i „Heartbreaker” (ten ostatni wydłużony do siedmiu minut!) są nieco stonowane. Prawdziwa jazda zaczyna się od „Black Dog” – pełna polotu gra Page’a i finałowe mini solo Bonhama to ZEPPELIN u szczytu swych wielkich umiejętności! I tak już będzie do samego końca!!! Bohaterem i Numerem Jeden tych występów bezsprzecznie jest gitarzysta – Jimmy Page gra bardzo pewnie i swobodnie, choć pozostałym nic ująć nie można. Na uwagę zwraca też atmosfera i niezwykła reakcja publiczności nad którą unosi się nastrój rockowego misterium. Napięcie sięga zenitu, gdy Plant zapowiada „Stairway To Heaven”, ale set akustyczny chyba jeszcze bardziej podgrzewa atmosferę. Największe szaleństwo (co zrozumiałe) wybuchło przy „Going To California”, klaskanie w „Bron-Yr-Aur Stomp” a potem w „Bring It On Home” – rewelacja! Tak  Zepp zdobywał (Dziki) Zachód..! Mój faworyt, „Dazed And Confusion” trwa 25 minut(!) i wypada bardziej energetycznie od poprzednich wersji. Są dialogi na gitarę i wokal, jest smyczek, w środku zaś pojawia się cytat z „The Crunge” z przygotowywanego właśnie albumu „Houses Of The Holy”

Jedna z trzech płyt CD albumu "How The West Was Won"
Jedna z trzech płyt CD albumu „How The West Was Won”

Na kolejnych dyskach mamy „Dancing Days” i „The Oceans” – obie kompozycje brzmią ciężej i bardziej drapieżnie od swych studyjnych pierwowzorów. W 20-minutowym „Moby Dick” Bonzo zostaje sam. I tu powinienem czepić się, gdyż brzmienie jego perkusji jest nieco dziwne, jakby żywcem wzięte ze zwykłego heavy metalowego bandu. A przecież John Bonham powinien brzmieć jak… John Bonham, czyli ciężko i potężnie! Tak  jak na wszystkich innych płytach LED  ZEPPELIN. Czuję, że winę za to ponosi Kevin Shirley, który miksował cały materiał i który zaliczył już podobną wpadkę zmieniając firmowe brzmienie Nico McBraina z Iron Maiden… Podczas „Who Lotta Love” (23 minuty!) przychodzi czas na wiązankę standardów z obowiązkowym „Boogie Chillum” Johna Lee Hookera, z wesołą wersją „Hello Mary Lou” i z „Goin’ Down Slow” Jamesa Burke’a Odena. A potem rusza ich własny „Rock And Roll” zagrany z takim turbodoładowaniem, że czapki z głów spadają, a inne wersje przy tej zdają się zwyczajnie mdłe i rozmemłane. Całość zamyka „Bring It On Home”. W ciągu prawie 10-minut stylowy blues z harmonijką Planta przeplata się z chemicznie czystym hard rockiem.

Z czystym sumieniem powiem, że „How The West Was Won” to jak dla mnie najlepszy koncertowy album LED ZEPPELIN i jeden z najlepszych w historii rocka. I tylko szkoda, że nie ukazał się w owym magicznym dla zespołu 1972 roku…

Zdaję sobie sprawę, że prawdziwych fanów muzyki rockowej nie zaskoczyłem ani wykonawcami, ani tytułami płyt. Ale jak napisałem na samym początku – warto je odświeżać i do nich wracać, albowiem płyty z rarytasami choć wydają się cięższe od powietrza unoszą się wysoko ponad teraźniejszą przeciętność!

8 komentarzy do “Rarytasy cięższe od powietrza… DEEP PURPLE, BUDGIE, LED ZEPPELIN.”

  1. Cieszę się, że wspomniałeś o Budgie. To taka grupa, o której albo się nie słyszało albo się jej słuchało. Shelley miał sporo kłopotów z rozruchem popularności w czasach dominacji Zeppelinów czy DP. Osobiście jestem gorąco oddana ich stylowi, chapeau bas dla waleczności i odwieczna miłość ma dla 'I Turned To Stone’.
    Pozdrawiam ciepło!

    1. Budgie to jedna z moich muzycznych miłości. I cieszę się, że jesteś im oddana do dziś, tak jak i ja.
      Pozdrawiam z „papuzim” dziubkiem i pazurkiem!

  2. Tak sie składa, że tych trzech opisanych powyżej płyt wracam często, bo je po prostu lubię. Zepp mam w wersji DVD-Audio więc tym większa frajda. Budgie jest genialne i to im bardziej niz Zepp brakowało koncertów z czasów świetności. W przypadku Zepp z taśm ukradzionych Page’owi wydano tyle znakomitej jakości bootlegów z tak znakomitymi koncertami, że Ci którzy chcieli nie musieli czekac ma West 🙂 Purple mieli pełno rzeczy z BBC i wszystkie super. pozdrawiam

    1. Nikt chyba nie miał tyle bootlegowanych płyt w tamtych czasach co Zeppelini. Także materiał, który znalazł się na „How The West…” znany był z pirackich płyt praktycznie od 1972 roku. Problem w tym, że mieli go tylko nieliczni… Budgie zdecydowanie brakowało dobrego menadżera, który pokierowałby ich karierą, a brak płyty koncertowej uważam za wielką stratę dla całej muzyki hard rockowej. Dzięki Konrad za komentarz.
      Pozdrawiam!

  3. Budgie, grupa chlopakow ktorym sie nie udalo. Lubie ich i zaraz powiem dlaczego ale pytanie kluczowe – dlaczego zespolu regularne plyty nie obchodza cpuna z Soho maja zainteresowac bootlegi …. nie wpadajmy w szalenstwo muzyczne bo od powagi do smiesznosci jest tylko cienka linia. Bootlegi kapeli ktora nie sprzedala regularnych lp to juz ociera sie o izolatke muzyczna Super, siedzimy, pielegniarka przynosi tabletki a my mowimy — Chcemy Budgie, nie ma takiego leku…. Kiedys bylem u kumpla na urodzinach i zagral Budgie, walnelo mna, swietne riffy i pomysl… A potem Parents… Mialem lzy w oczach bo ja nie znalem rodzicow. To dla mnie wstrzasajacy utwor, natchniony. Chlopaki zrobili utwor zycia dla odrzuconych. Klaniam sie bo tam gitara to moje lzyi noce z patrzeniem na sciane…. Zbierajcie bootlegi ale nie warto moim zdaniem. Trzymajcie sie.

    1. Nie kupować bootlegów..? Hm, powiedz to zatwardziałym fanom Zeppelina, Floydów, Purpli, i wielu innych. Nie zbierają bootlegów ci, którzy kupują płyty od przypadku do przypadku – na stacji benzynowej, poczcie, tudzież w różnych dyskontach wystawianych w wielkich koszach tuż obok ziemniaków, buraków i cebuli, dyndających potem w samochodach przy wstecznym lusterku. ? A tak na poważnie – przy słuchaniu „Parents” też tak miałem. I te wzruszenia wciąż zostały. I pewnie zostaną do końca.

  4. Nie mowie zeby nie kupowac bootlegow ale czy zespol ktory nie sprzedal oficjalnych plyt na bootlegach zaproponuje cos przy czym powiem y – ale muza, oficjalnie nie mogli a tu drugie oblicze… Cuda sie zdarzaja jednak liczyc na nie to jak na to ze zlodzieje polityczni w kartoflandzie pojda siedziec, fakt to bylby cud. Predzej zrobia grilla z okazji dostana sie do europarlamentu czyli euro mafi niz do celi. Chwala Brytanio ze opuscilas ta knajacka knajpe a niejaki niemiec z polskim obywatelstwem czyli rudy smieje nam sie w…. BUDGIE, pierwsze albumy ok a czym dalej tym gorzej. Nic odkrywczego ale solidnie i mozna znac ich dyskografie ale poza Parents nie zapada w pamiec nic….

  5. Powielanie idiotycznej opinii że The song remains the same jest słabym materiałem jest bez sensu. Uważam że jest to nadal najlepszy materiał koncertowy jaki Zeppelin stworzyli a wersje koncertowe ich sztandarowych utworów są bliskie perfekcji ze słynnym solem Page’a do Stairway to Heaven

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *